下载此页面的GPX文件
来自维基导游

雅库特语又称萨哈语(Саха тыла),是俄罗斯萨哈共和国(雅库特)的当地语言,属于阿尔泰语的突厥语支。

发音指南[编辑]

雅库特语使用西里尔字母:现在雅库特语字母,在苏联由1939年建立,从俄语字母中加上五个额外的字母: Ҕҕ, Ҥҥ, Өө, Һһ, Үү.

西里尔字母 发音 国际音标 备注
А а а /a/
Б б бы /b/
В в вы /v/ 仅用于从俄语借来的单字
Г г гы /g/
Ҕ ҕ ҕы / ɣ /, /ʁ/ «Г带挂钩»(发出«х»的声音,南俄语«г»;法语«r»)
Д д ды /d/
Дь дь дьы /ɟ/ «Д 带软符号»(超柔软的«дь»音,偏近«гь»音)
Е е е /e/, /je/ 只用于俄语外来词
Ё ё ё /jo/ 只用于俄语外来词
Ж ж жэ /ʒ/ 只用于俄语外来词
З з зэ /z/ 只用于俄语外来词
И и и /i/
Й й ый /j/, /j̃/ 根据雅库特语的正写法,半元音的鼻音化不用标示
К к кы /k/, /q/
Л л ыл /l/
М м ым /m/
Н н ын /n/
Ҥ ҥ ҥы /ŋ/ «нг»连字(舌后«н»)
Нь нь ньы /ɲ/ «Н带软符号»(超柔软的«н»音)
О о о /o/
Ө ө ө /ø/ «О带横杆»(像德语«ö»)
П п пы /p/
Р р ыр /r/
С с ыс /s/
Һ һ һы /h/ 像英语或德语的«h»
Т т ты /t/
У у у /u/
Ү ү ү /y/ «直接У»(像德语«ü»)
Ф ф эф /f/ 只用于俄语外来词
Х х хы /x/
Ц ц цэ /ʦ/ 只用于俄语外来词
Ч ч чы /ʧ/
Ш ш ша /ʃ/ 只用于俄语外来词
Щ щ ща /ɕː/ 只用于俄语外来词
Ъ ъ кытаанах бэлиэ /◌./ 只用于俄语外来词
Ы ы ы /ɯ/ 后舌,非圆角«у»
Ь ь сымнатар бэлиэ /◌ʲ/ 仅用于组合«дь»、«нь»,以及只用于俄语外来词
Э э э /e/
Ю ю ю /ju/ 只用于俄语外来词
Я я я /ja/ 只用于俄语外来词

字母表中有40个字母,然而只用了27个。

母音[编辑]

А、И、О、Ө、У、Ү、Ы、Э。

子音[编辑]

Б、Г、ҕ、Д、Дь(J)、Й、К、Л、М、Н、ҥ、Нь(Њ)、П、Р、С、Т、һ、Х、Ч。

双元音[编辑]

иэ、үө、ыа、уо。

代词[编辑]

雅库特语有六个人称代词:

人称代词
单数 众数
萨哈语(拉丁字母转写) 中文 萨哈语(拉丁字母转写) 中文
Мин(min) Биһиги(bihigi) 我们
Эн(en) (非正式) Эһиги(ehigi) 你们 (非正式)
Кини(kini) 他/她/它 Кинилэр(kiniler) 他们

会话用语列表[编辑]

基本用语[编辑]

常见标志


开放
Аһаҕас
关闭
入口
出口
厕所
禁止
您好。
Эҕэрдэ. (e-GHER-de
你好。(非正式
Дорообо. (doh-ROO-bow
你好吗?
Хайдах олороҕут? (khay-DAKH-olo-ROGH-ut
很好,谢谢。
Махтал, үчүгэй. (makh-TAL, uch-UG-ey
你叫什么名字?
Ааккыт ким диэний? (ak-UHT-keem-DI-en-NEE ?
我的名字是______。
Мин аатым ______ . (meen-AAT-uhm _____ .
很高兴见到你。
Билсиһиинэн. (beel-SIH-iin-EN
请。
Баһаалыста. (
谢谢。
Махтал. (makh-TAL
不客气。
Нөрүөн нөргүй. (hoe-RUE-oen-NOER-guee
是。
Оннук.
否。
Суох . (
请问。(获得注意
Бырастыы гыныҥ. (buh-RAS-tuh-GUHN-nuhn
打扰一下。/不好意思。(请求原谅
. (
对不起。
Бырастыы гыныҥ. (buh-RAS-tuh-GUHN-nuhn
再见。
Көрсүөххэ дылы. (koer-SUOE-khe-DUH-luh
再见。(非正式
Пакаа. (Poh-KAH
我不会说雅库特语 [说得不好]。
Мин [сахалыы] үчүгэйдик сатаан саҥарбаппын. ( Min [Sa kha lyy] uchu-gey-dik sataan sa-NGAR-bap-pyn
你会说汉语吗?
Эн кытайдыы саҥараҕын дуо? ( ?
这里有人会说汉语吗?
Манна кытайдыы саҥарар дьон баар дуо? ( ?
救命!
Быыһааҥ! ( !
帮帮我!
Көмөлөһүҥ! ( !
当心!
Сэрэниҥ ! ( !
早安。
Үтүө сарсыарданан. (oo-TUOE-sar-SUH-ar-DAN-an
下午好。
Үтүө күнүнэн (oo-TUOE-kun-UN-en
晚上好。
Үтүө киэһэнэн. (oo-TUOE-kie-HEN-en
晚安。
Минньигэс түүллэри . (
我不明白。
Өйдөөбөтүм. (oy-DOE-boe-TOOM
哪里有厕所?
Туалет ханна баарый? (Tu-a-LET khan-NA BAAR-yi ?

问题[编辑]

不要打扰我。
Киэр буол!(или же "бар мантан"
不要碰我!
Тыытыма миигин!(
我要报警了。
Билигин полиссийаҕа эрийиэм.(
警察!
Бөхтөөр! ( !
住手!有小偷!
Уоруйаҕы тутуҥ!(
我需要你的帮助。
Көмөлөһүҥ.(
这是紧急情况。
Бу ыксабыл.(
我迷路了。
Мин муннум или мунан хааллым.(
我的包丢了。
Мин суумкабын сүтэрдим.(
我的钱包丢了。
Мин көһүлүөкпүн сүтэрдим.(
我觉得不舒服。
Мин ыарыйдым.(
我受伤了。
Мин бааһырдым.(
我需要医生。
Миэхэ быраас наада.(
我能借用你的电话吗?
Эһигиттэн эрийэххэ сөп да?(

数字[编辑]

0
нуул (nuul
1
биир (biir
2
икки (ikki
3
үс (ys
4
түөрт (tyørt
5
биэс (bies
6
алта (alta
7
сэттэ (sette
8
аҕыс (aɣɯs
9
тоҕус (oɣus
10
уон (uon
11
уон биир (uon biir
12
уон икки (
13
уон үс (
14
уон түөрт (
15
уон биэс (
16
уон алта (
17
уон сэттэ (
18
уон аҕыс (
19
уон тоҕус (
20
сүүрбэ (syyrbe
21
сүүрбэ биир (
22
сүүрбэ икки (
23
сүүрбэ үс (
30
отут (otut
40
түөрт уон (tyørt uon
50
биэс уон (bies uon
60
алта уон (alta uon
70
сэттэ уон (sette uon
80
аҕыс уон (aɣɯs uon
90
тоҕус уон (toɣus uon
100
сүүс (syys
200
икки сүүс (
300
үс сүүс (
1,000
тыыһынча (tɯhɯɯnʧa
2,000
икки тыыһынча (
10,000
уон тыһыынча (uon tɯhɯɯnʧa)
1,000,000
мөлүйүөн (mølyjyøn
1,000,000,000
миллиард (
1,000,000,000,000
триллион (
线路/编号_____(火车,地铁,公共汽车等)
一半
аҥара(
更少
аҕыйах(
更多
элбэх(

时间[编辑]

现在
билигин (
之后
кэлин (
之前
иннинэ (
早上/上午
сарсыарда (
下午
эбиэт кэнниттэн (
傍晚
киэһээ (
晚上(睡前
түүн (

时钟时间[编辑]

上午1点
түүн биир чаас (
上午2点
түүн икки чаас(
正午
күн оройо (
下午1点
күнүс биир чаас (
下午2点
күнүс икки чаас(
午夜
түүн оройо(

时间段[编辑]

_____分
мүнүүтэ (
_____小时
чаас (
_____天
күн (
_____周
нэдиэлэ (
_____月
ый (
_____年
сыл (

[编辑]

今天
бүгүн (
昨天
бэҕэһээ (
明天
сарсын (
本周
бү нэдиэлэҕэ(
上周
ааспыт нэдиэлэҕэ (
下周
кэлэр нэдиэлэҕэ (
星期日
баскыһыанньа(
星期一
бэнидиэнник (
星期二
оптуорунньук (
星期三
сэрэдэ(
星期四
чэппиэр (
星期五
бээтинсэ (
星期六
субуота (

[编辑]

一月
Тохсунньу (tokh-SOON-oo
二月
Олунньу (ol-OON-oo
三月
Кулун тутар (kool-OON-too-TAR
四月
Муус устар (moos-OOS-tar
五月
Ыам ыйа (UH-am-UH-yah
六月
Бэс ыйа (bes-UH-yah
七月
От ыйа (ot-UH-yah
八月
Атырдьах ыйа (at-UHR-dakh-UH-yah
九月
Балаҕан ыйа (bah-LAGH-an-UH-yah
十月
Алтынньы (alt-UHN-nuh
十一月
Сэтинньи (set-EEN-ee
十二月
Ахсынньы (akh-SUHN-nuh

书写时间和日期[编辑]

颜色[编辑]

хара (kah-RAH
маҥан, үрүҥ
бороҥ
кыһыл
халлаан күөх
саһархай
绿
от күөх
хороҥ (koe-RAEN

交通[编辑]

客车和火车[编辑]

一张到_____的票多少钱?
_______-га дылы билиэт сыаната хаһый?(
请给我一张到_____的票。
____-га дылы биир билиэт.(
这趟火车/客车是去哪的?
Бу пуойас/автобус ханна барарый?(
去_____的火车/客车在哪?
____-га барар автобус ханна баарый?(
这趟火车/客车在_____停吗?
Бу автобус _____-га тохтуур дуо?(
去_____的火车/客车什么时间开车?
____-га барар автобус хаска барарый?(
这趟火车/客车什么时间能抵达_____?
Бу пуойас/автобус хаска ____-га тиийэрий?(

方位[编辑]

我怎么前往_____?
_____-га дылы хайдах тийииэххэ сөбүй?(
...火车站?
вокзалга?(
...汽车站?
автовокзалга?(
...机场?
аэропортка?(
...市中心?
киинигэр?(
..._____酒店?
_____ гостиницаҕа дылы?(
...青年旅社?
..._____旅馆?
хостелга?(
...澳门/台湾/香港/新加坡/中国使领馆/办事处?
哪里有比较多的...
Ханна ___ элбэх баарый?(
...旅馆?
хостел (
...餐馆?
ресторан?(
...酒吧?
бар?(
...酒店?
гостиница?(
...观光景点?
күүлэйдиир, көрөр сир?(
你能在地图上指给我看吗?
Картаҕа ____ ханна баарын көрдөрүөххүт да?(
街道
уулуссаны(
左转。
хаҥас бараҕын.(
右转。
уҥа бараҕын.(
хаҥас(
уҥа (
前往_____
диэки_____(
直行
инниҥ диэки (
找寻_____
көрдөөн_____(
经过_____
аттынан_____(
在_____之前
иннинэ_____(
请注意_____.
十字路口
хоту(
соҕуруу(
илин(
西
арҕаа(
上坡
үөһээ(
下坡
аллараа(

出租汽车[编辑]

出租车!
такси! (
请带我到_____。
...дылы илдьиҥ (
到_____多少钱?
... дылы төһөнүй?(
请带我到那。
Миигин онно илдьиҥ (

住宿[编辑]

你们有空房间吗?
Хос баар дуо?(
单/双人间多少钱?
Биир/икки киһиэхэ төһө буоларый?(
房间里有...
Ол хоско ____ баар дуо?(
...床单吗?
утуйар таҥас?(
...厕所吗?
суунар хос?(
...电话吗?
эрийэр?(төлөппүөн
...电视吗?
тэлэбииһэр?(
我能先看下房间吗?
Бастаан хоһу көрүөххэ сөп да?(
有更安静的房间吗?
Чуумпу хос баар дуо?(
...更大...
Улахан соҕус(
...更干净...
Ыраас соҕус(
...更便宜...
Чэпчэки соҕус(
好,我要这间房了。
Сөп, мин ылабын.(
我住_____晚。
Мин манна ____ хонукка хаалыам.(
你能推荐另外一家旅馆吗?
Атын гостинисса баар дуо?(
你们有保险箱吗?
Сиэйпэ баар дуо?(
...储物柜吗?
туьунан сэйпэлэр?(
包含早餐/晚餐吗?
Сарсырдааҥҥы Аһылык / киэһээҥҥи ас бу харчыга киирэр дуо?(
早餐/晚餐时间是几点?
Сарсырдааҥҥы Аһылык / киэһээҥҥи ас хаска буоларый?(
请打扫下房间。
Мин хоспун хомуйуҥ эрэ, баһаалыста.(
你能在_____点叫我起床吗?
Миигин баһаалыста ___ чааска уһугуннарын?(
我想要退房。
Счету биэрин.(

货币[编辑]

可以用澳门币/港元/人民币/新加坡元/新台币吗?
可以用美元/欧元/英镑吗?
可以用人民币吗?
可以用信用卡吗?
Кредитнэй картаны ылаҕыт дуо?(
你们可以给我兑换外汇吗?
Харчыны уларытыаххытын сөп дуо?(
我在哪里可以兑换外汇?
Харчыны ханна уларытыахпын сөбүй?(
你们可以给我兑换旅行支票吗?
我在哪里可以兑换旅行支票?
汇率是多少?
харчы уларытыы ханнык курстааҕый?(
哪里有自动提款机(ATM)?
Банкомат ханна баарый?(

用餐[编辑]

一人/两人桌,谢谢。
Биир / икки киһиэхэ остуол баһаалыста.(
我能看下菜单吗?
Менюны көрүөххэ сөп дуо?(
我能进厨房看看吗?
你们有什么招牌菜吗?
Фирменнай блюдаҕыт ханныгый?(
你们有什么本地特色菜吗?
我是素食者。
Мин вегетерианецпын.(
我不吃猪肉。
Мин сибинньэ этин сиэбэппин.(
我不吃牛肉。
我只吃犹太教食品。
Мин кошернай эрэ аһылыгы сиибин.(
你们能做清淡点吗?(要求少放植物油/黄油/猪油
固定价格套餐
照菜单点
早餐
Сарсыардааҥҥы аһылык(
午餐
Күнүскү аһылык(
下午茶
晚餐
Киэһээҥҥи аһылыкка(
我想要_____。
_______баҕарабын.(
我想要有_____的菜。
Мин ____ аһылыгы сиэхпин баҕарабын.(
鸡/鸡肉
куурусса(
猪肉
сибинньэ этэ(
牛肉
эт или ынах этэ(
балык(
鸡蛋
сымыыттаах(
火腿
香肠
халбаһылаах(
奶酪
сырдаах(
沙拉
салааттаах(
(新鲜)蔬菜
оҕуруот аһа(
(新鲜)水果
пуруукта(
通心粉
макаруон(
面包
面条
米饭
риис(
汉堡
гаамбургиэр(
牛排
бистиэкс(
蘑菇
тэллэй(
橘子
эпэлсиин(
苹果
дьаабылыка(
香蕉
банаан(
凤梨
ананаас(
浆果
отон(
葡萄
бинэгрээт(
可以给我一玻璃杯_____吗?
Баһаалыста _______ стаканын биэрин эрэ?(
可以给我一杯_____吗?
Баһаалыста ____ чааскыны биэрин эрэ?(
可以给我一瓶_____吗?
Баһаалыста _____ бытыылкатын биэрин?(
咖啡
куопэ(
чэй(
果汁
утах(
(气泡)水
минэрээлнэй уу(
(普通)水
уу(
啤酒
аргы(
红/白葡萄酒
кыһыл/маҥан бино(
可以给我一些_____吗?
____ биэриэххит да?(
туус(
黑胡椒
пиэрэс(
辣椒
黄油
арыы(
酱油
服务生!
Официант! (
请问有水吗?(获得服务生的注意
我吃完了。
Мин бүттүм.(
我吃饱了。
Мин тоттум.(
真好吃。
Наһаа үчүгэй.(
请清理这些盘子。
хомуйуохха сөп(
买单。
Түмүгүн биэриэххит да.(

酒吧[编辑]

你们卖酒吗?
有吧台服务吗?
Официант баар дуо?(
请来一/两杯啤酒。
биир/икки пиибэни.(
请来一杯红/白葡萄酒。
маҥан / кыһыл бино бокалын.(
请来一品脱。
Миэхэ баьаалыста биир пинтата.(
请来一瓶。
Биир бытыыкканы.(
请来_____(烈酒)加_____ (调酒饮料)。
威士忌
бииски(
伏特加
буокка(
朗姆酒
руом(
уу(
苏打水
гаастаах уу(
汤力水
橙汁
эпэлсиин суогун(
可乐(汽水
куоланы(
你们有什么小吃吗?
请再来一杯。
Өссө биири.(
请再来一轮。
什么时候结束营业?
Хаска сабыллаҕытый?(
干杯!

购物[编辑]

你们有我穿的尺码吗?
Мин размербар маннык баар дуо?(
这个多少钱?
Бу төһөнүй?(
那太贵了。
Наһаа ыарахан(
你可以接受_____(价格)吗?
____ тутаҕыт дуо? (
昂贵
ыарахан(
便宜
чэпчэки(
我买不起。
Атыылаһар кыаҕым суох.(
我不想要它。
Маны баҕарбаппын.(
你在欺骗我。
Эьиги миигин албынныыгыт.(
我不感兴趣。
Миэхэ интириэһинэй буолбатах.(
好的,我买它了。
Сөп, ылабын.(
能给我一个袋子吗?
Пакетта биэрэ5ит дуо баьаалыста? эрэ.(
你们送货(到海外)吗?
(Кыраныысса таһыгар) дьиэбэр тиэрдиэххит дуо?(
我需要...
Миэхэ ____ наада.(
...牙膏。
тиис суунар пааста.(
...一把牙刷。
тиис суунар щетка.(
...卫生棉条。
тампон.(
...香皂。
мыыла.(
...洗发液。
шампунь.(
...止痛药。(例如阿司匹林或布洛芬
аспирин.(
...感冒药。
тымныйыы эмэ.(
...肠胃药。
ис эмэ.(
...剃须刀。
бритва.(
...一把雨伞。
зонтик.(
...防晒霜。
загартан лосьон.(
...一张明信片。
аккырыыкка.(
...邮票。
пуочта марката.(
...电池。
батарейка.(
...信纸。
кумааҕы.(
...一支笔。
ручка.(
...中文书。
...中文杂志。
...一份中文报纸。
...一本中文词典。

驾驶[编辑]

我想要租车。
мин массыынаны напрокат ылыахпын ба5арбын.(
我能获得保险吗?
мин страховка ылыахпын ба5арабын?(
停(道路标牌上
ТОХТОО(
单行线
Биир хайысханнан барааьын(
让行
туораан биэрин(
禁止停车
парковка суох(
速度限制
тургэнник айаннаабаккын(
加油站
заправка(
汽油
бэнзиин(
柴油
дизельнэй бэнзиин(

当局[编辑]

我没有干坏事。
Мин тугу да куһаҕаны оҥорботоҕум.(
那是一个误会。
Биһиги бэйэ-бэйэбитин өйдөспөтүбүт.(
你们要带我去哪?
Миигин ханна илдьэн иһэҕитий?(
我被捕了吗?
Миигин арестаатыгыт дуо?(
我是澳门/台湾/香港/新加坡/中国公民。
我想和澳门/台湾/香港/新加坡/中国使领馆/办事处联系。
我想和律师谈谈。
Мин адвокааттыын кэпсэтиэхпин багарабын(
我能只用现在把罚款交了吗?
Мин билигин графы телуехпун сер Дуо?(
会话手册条目大纲条目,需要更多内容。它有条目模板,但是目前没有充足的信息。请勇往直前帮助它充实